Monday, October 30, 2006
တကယ္ေတာ့ ဒီစာမွာပါတဲ့နည္းပညာကိစၥေတြကို ကၽြန္ေတာ္စိတ္မဝင္စားပါ။
ဒီစာထဲက အသက္၉၁ႏွစ္႐ွိျပီျဖစ္တဲ့ John Dobson ရဲ့ဘဝအေၾကာင္းက သူ႔ရဲ့ဝါသနာကိုအေၾကာင္းျပဳျပီးတည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳလုပ္ရပ္ေတြ၊ ဇြဲနပဲေကာင္းပံုေတြဟာ အားက်အတုယူစရာ ေကာင္းလြန္းလို႕ေဝမွ်တာပါ။
အနည္းငယ္႐ွည္တာကတေၾကာင္း စာ႐ိုက္မကၽြမ္းတာကတေၾကာင္းေၾကာင့္ အပိုင္းခြဲျပီးနည္းနည္းခ်င္းတင္မယ္လို႔စိတ္ကူးေပမယ့္၊ ဖတ္သူဆန္႔တငံ့ငံ့ျဖစ္မွာစိုးလိုု႔ လြန္ခဲ့တဲ့ရက္အေတာ္မ်ားမ်ားကတည္းက ၾကိဳးစားေရးခဲ့တာ ဒီကေန႔အျပီးသတ္ပါတယ္။
(http://www.johndobson.org ကသူ႔ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းကိုမွီျငမ္းျပန္ဆိုေရးသားပါ၏။)
ဝန္ခံခ်က္။ ။သတ္ပံုဝါက်မ်ားမွားယြင္းပါသျဖင့္ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္ဖတ္႐ႈေပးၾကပါခင္ဗ်ား။
Vedanti က ိုဝိဒႏၱာလို႔ေရးထားမိတာ “ဝိဒႏၱီ” လို႔ေျပာင္းဖတ္ေပးပါ။
ဂၽြန္ေဒါ့ဘ္ဆင္ အေၾကာင္း
*******************
တေလာကေပါ့ ကားေပၚကေန ဆံသအလွျပင္ဆိုင္ (hair saloon)
တစ္ခုေ႐ွ႕က (ခင္ဗ်ားတို႔လည္းျမင္ဘူးမွာပါ) လည္ေနတဲ့အနီအျပာရစ္ သေကၤတကိုေတြ႕မိေတာ့ ဆရာၾကီး ဂၽြန္ေဒါ့ပ္ဆင္ John Dobson ရဲ႕
TV မွာၾကည့္ဘူးတဲ့ သူ႔ရဲ႕ pattern (re)generation ဥပမာကိုသတိရမိသဗ်ား။
ေျပာခ်င္တာက အဲဒီဥပမာ မဟုတ္ဘဲ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့ John Dobson ရဲ႕ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းပါ။
နကၡတၱပုေလြဆရာ၊ ၾကယ္ဘုန္းေတာ္ၾကီး အစ႐ွိသျဖင့္ ဂုဏ္ပုဒ္မ်ားပိုင္႐ွင္
John Dobson ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္သံုးခု (ႏွစ္ ၃၀) မွာ ဝါသနာ႐ွင္နကၡတၱပညာေလာကမွာ ထည္းထည္းဝင္ဝင္ ေျပာစမွတ္
ျပဳရေလာက္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ပါ။
၁၉၁၅ မွာေမြးတဲ့ John Dobson ဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ပီကင္း ဇာတိပါ။ ၁၉၂၇ မွာတ႐ုတ္ႏိုင္ငံေရးမျငိမ္သက္လို႕ John Dobson မိသားစုဟာ ကယ္လီဖိုးနီးယားကိုေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ျပီး ၁၉၄၃ ေရာက္ေတာ့ ဘာကေလးတကၠသိုလ္က ဓာတုေဗဒ အဓိကနဲ႔ ဘြဲ႕ရခဲ့ပါတယ္။ ေခတၱ စစ္မႈထမ္းျပီး မၾကာခင္ ၁၉၄၄မွာ ဆန္ဖရန္စစၥကိုက ဝိဒႏၱာ ေက်ာင္းေတာ္ Vedanti Monastery မွာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးတစ္ပါးျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ (ဝိဒႏၱာဟာ ဟိႏၵဴေက်ာင္းေတာ္ျဖစ္ျပီး ဘာေတြက်င့္ၾကံအားထုတ္ၾကတယ္ဆိုတာေတာ့မသိပါ) အဲလိုနဲ႔ ၂၃ႏွစ္ၾကာလာေတာ့ The Order (ဘာသာေရးအဖြဲ႕လို႕ယူဆရပါတယ္)က Dobson ကိုတာဝန္တစ္ရပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာေရးကိုသိပၸံနည္းပညာနဲ႔ယွဥ္ျပီးပို႔ခ်ဘို႔ တာဝန္ျဖစ္ပါတယ္။
ဓာတုေဗဒဘြဲ႕ရ Dobson ဟာ စၾကာဝဠာၾကီးဘယ္လိုတည္႐ွိတယ္ဆိုတာကိုလည္း အလြန္အမင္းသိလိုတာျဖစ္လို႔ ၁၉၅၆မွာ စံုစီနဖာေရာင္းတဲ့ဆိုင္ကဝယ္ယူခဲ့တဲ့၂လက္မ မွန္ဘီလူးနဲ႔ (မ်က္စိႏွစ္ဘက္လံုးၾကည့္လို႔ရတဲ့ မွန္ေျပာင္း Zeiss binoculars အေဟာင္းကျဖဳတ္ယူထားတဲ့ မ်က္ကပ္မွန္ဘီလူးပါ)သူ႔ရဲ႕ပထမဦးဆံုး အေဝးၾကည့္မွန္ေျပာင္းကိုစတင္တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီမွန္ေျပာင္းနဲ႔ စေနျဂိဳဟ္ခါးပတ္ကိုေတာင္ျမင္ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္တဲ့။ ပထမဦးဆံုးသူ႔ရဲ႕ အေဝးၾကည့္ေျပာင္း“မွန္”
ကိုေတာ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဘက္ ဘုန္ၾကီးတစ္ပါးကမွာလို႔ သေဘၤာေဘးက ၁၂လက္မမွန္၀ိုင္းကိုေသြးေပးခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕မွန္ေျပာင္းနဲ႔ မျပည့္တျပည့္ “လ”ကို အံ့အားတသင့္ၾကည့္႐ႈျမင္ေတြ႔ျပီးခ်ိန္မွာေတာ့ သူ႔ေခါင္းထဲဝင္ေရာက္လာတာက “လူတိုင္းဒီအံ့ဩဘြယ္ေတြကို႐ႈျမင္ရမယ္” ဆိုတာပါဘဲ။ အဲဒီမွာတင္ သူဟာအမ်ားျပည္သူအတြက္သူလုပ္ငန္းကိုစတင္နစ္ဝင္ပါေတာ့တယ္။
၁၉၅၈မွာ Dobsonဟာ ဆကၡရာမန္တို Sacramento က ဝိဒန္တာေက်ာင္းကိုေရႊ႕ေျပာင္းရပါတယ္။ အဲဒီမွာ မွန္ေျပာင္းလုပ္ငန္းကို ထည္းထည္းဝင္ဝင္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီတစ္ေခါက္မွာျဖင့္ ၅လက္မ ဖန္ခ်ိဳင့္ေအာက္ေျခကို လွီးျဖတ္ျပီး ေရာင္ျပန္မွန္အျဖစ္ သံုးလိုက္ပါတယ္။ ပီတိအဟုန္နဲ႕ Dobson ဟာ သူ႔ရဲ႕မွန္ေျပာင္းနဲ႔႐ႈျမင္ရသမွ်အေၾကာင္းအရာေတြကို ေရာင္းရင္းေတြၾကားမွာ ေျပာမဆံုးေပါင္ ေတာသံုးေတာင္ မွ်ေဝေတာ့တာေပါ့။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ကဆိုရင္ “ကိုယ့္လူေတာ့ ၾကီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ကို ေတြ႔႐ွိတီထြင္ထားပါကလား” ဆိုျပီးရင္သပ္႐ႈေမာျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ သေဘၤာပ်က္ကမွန္ဝိုင္းအခ်ိဳ႕ကိုေတာင္စြန္႔ၾကဲခဲ့လို႔ေျမဩဇာပံုးေတြထဲထည့္ျပီး ေက်ာင္းဝင္းထဲခိုးသြင္းခဲ့ရပါတယ္။ (Dobson ရဲ႕အလုပ္ေတြကို ေက်ာင္းဝင္းထဲခြင့္မျပဳဘူးလို႔ယူဆမိပါတယ္)။
Dobsonဟာမွန္ေတြေသြးဘို႕(မွန္ဘီးလူးျဖစ္ေအာင္ျပဳျပင္တာပါ)သဲကိုကိုယ္တိုင္ရွာရ၊ ဓာတုပစၥည္းအျဖစ္ ေက်ာင္းဥယ်ာဥ္သံုး ဖဲရပ္စ္ဆာလဖိတ္၊ ေအာက္ဆလစ္အက္ဆစ္တို႔ကိုသံုးခဲ့ရပါတယ္။ ေက်ာင္းေတာ္ရဲ႕အမူအက်င့္၊အဂၤါရပ္နဲ႔ မသင့္ေတာ္ဘူးေျပာမွာစိုးလို႕ သူ႕ရဲ႕ အမ်ားျပည္သူအတြက္တီထြင္မႈကို ေက်ာင္းတြင္းကအျခားသံဃာေတြမသိေစပါဘူး။ မွန္ေသြးရင္အသံထြက္လို႔ ေရမွာႏွစ္ေသြးပါတယ္။ ဘုန္ၾကီး Dobsonဟာေငြေၾကးလည္းမ႐ွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔ရဲ႕မွန္ေျပာင္းေတြဟာ ေရပိုက္ရစ္တဲ့သတၱဳေခြအ၀ိုင္းေတြ၊ တိုလီမုတ္စ သစ္တိုသစ္စေတြ၊ စတာေတြနဲ႔တပ္ဆင္ခဲ့ရပါတယ္။ ပကာသနမဲ့တဲ့အတြက္ ေဒါ့ဘ္ဆင္နည္းပညာတပ္ဆင္မႈ(Dobsonian mount)လို႔ေတာင္သမုတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီလိုသတ္မွတ္ခဲ့ေပမယ့္ ဒီနည္းဟာ သူမ်ားလုပ္ဘူးျပီးသားပါ။
(Dobsonဟာအသစ္စက္စက္သူျမင္ရတဲ့)စၾကာဝဠာၾကီးကိုအျခားသူေတြျမင္ေစခ်င္လြန္းတဲ့
စိတ္ေစတနာဟာ ပိုမိုၾကီးမားတဲ့ အေဝးၾကည့္မွန္ေျပာင္းလုပ္ခ်င္စိတ္အားၾကီးလာေစတဲ့အျပင္၊ ေက်ာင္းေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက (ေက်ာင္းအဂၤါရပ္နဲ႔မညီလို႔ဆိုတဲ့အယူအဆနဲ႔) ေက်ာင္းကသူ႔ကိုပယ္ထုတ္ေစခ်င္ေအာင္တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ အျမင္စုတ္တဲ့မွန္ေျပာင္း (နကၡၾကည့္) ကို ပံ့သကူရတဲ့ လွည္းဘီးေဟာင္းေတြတပ္ဆင္္ျပီး ေက်ာင္းပရဝဏ္ပါတ္လည္ကလူေနအိမ္ေတြနားမွာ ကေလး၊လူၾကီး သေဘာက် ညဥ္႕ကာလရဲ့ေကာင္းကင္ကို လွည့္လည္ျပသခဲ့ပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႕ လူေတြဟာ သူ႔ရဲ့မွန္ေျပာင္းကိုသေဘာက်လာေတာ့ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် ျပဳလုပ္ခ်င္လာျပီး Dobsonကိုအကူအညီေတာင္းၾကပါေတာ့တယ္။ အဲဒါနဲ႕ဘဲ Dobson ဟာ ေက်ာင္းမွာ ခြင့္မဲ့ပ်က္ကြက္မႈေတြမ်ားလာပါေတာ့တယ္။ ၂၃ႏွစ္ၾကာေက်ာင္းေတာ္မွာက်င္လည္ခဲ့တဲ့ (သူ႔ရဲ့အမ်ားျပည္သူၾကည့္ဘို႔ မွန္ေျပာင္းလုပ္ငန္းေတြက်ယ္ျပန္႔လာေတာ့) Dobsonဟာ ၁၉၆၇မွာ သူ႕ဝါသနာေၾကာင့္ ေက်ာင္းမွာေနခြင့္မရေတာ့တဲ့အထိျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြ သူ႔ကိုေက်ာင္းကထုတ္ပယ္တာဟာ သူမွန္ဘီလူးတီထြင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့လို႔ မဟုတ္ေသာ္ျငားလည္း သူ႕ရဲ့ သူ႔ရဲ့အမ်ားျပည္သူၾကည့္ဘို႔ မွန္ေျပာင္းလုပ္ငန္းကိုနားမလည္ႏိုင္တာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
သူ႕ဝါသနာကိုဘဲတစိုက္မတ္မတ္လုပ္ေတာ့မယ္လို႔ဆံုးျဖတ္လိုက္တဲ့ Dobsonဟာ ကားၾကံဳစီးျပီး ဆန္ဖရန္ဆစၥကို ကိုလာခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာမိတ္ေဆြတိုးလာတာနဲ႔အမွ် စားဝတ္ေနေရးအကူအညီေတြပူစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဆန္ဖရန္ဆစၥကိုရဲ႕ လမ္းအခ်ိဳ႕ေပၚေကာင္းကင္ၾကည္လင္တဲ့ညေတြမွာ Dobson ဟာသူ႔ရဲ႕မွန္ေျပာင္းအခ်ိဳ႕နဲ႔အလုပ္စပါေတာ့တယ္။ လူေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာဟာ Dobsonမွန္ေျပာင္းနဲ႔ေလ့လာခြင့္ရၾကပါတယ္ Dobsonကၾကည့္႐ႈသူေတြဟာဘာေတြေတြ႔ျမင္ရမယ္ဆိုတာကို အေသးစိတ္႐ွင္းျပပါတယ္။
(ဒါဟာ ပလက္ေဖာင္းနကၡတၱပညာ႐ွင္မ်ားအဖြဲ႕ရဲ႕ အေလ႔စ႐ိုက္ျဖစ္ေနဆဲပါ။)အခါအားေလ်ာ္စြာ Dobsonဟာ ကယ္လီဖိုးနီးယားသိပၸံအကယ္ဒမီ မွာ႐ွိတဲ့ဂ်ဴးဘာသာဝင္အဖြဲ႕နဲ႕အျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြကို သူ႕ရဲ႕ မွန္ေျပာင္းနဲ႔ နကၡေဗဒ ပညာေတြပို႔ခ်ေနခဲ့ရတာ ယခုထက္တိုင္ေအာင္ျဖစ္ပါတယ္။ Dobson ရဲ့ၾကီးၾကပ္သင္ၾကားမႈခံယူခဲ့တဲ့ တစ္ခ်ိဳ႕လူငယ္ေတြဟာ လူမႈ-ျပည္သူ႔အက်ိဳးျပဳအဖြဲ႔ “ပလက္ေဖာင္းနကၡပညာ႐ွင္မ်ား--San Francisco Sidewalk Astronomers” အဖြဲ႔ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဖြဲ႔ဝင္မ်ားျပားလာတာနဲ႔အမွ် ၾကီးမားေကာင္းမြန္တဲ့ မွန္ေျပာင္းေတြတည္ထြင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ၁၉၇၀ မွာအဖြဲ႕ဟာ အလြယ္တကူသယ္ယူသြားလို႔ရတဲ့ ၂၄လက္မ မွန္ေျပာင္းတည္ထြင္ခဲ့ပါတယ္။
Dobsonဟာ အထင္ကယျဖစ္တဲ့ ယခင္ Scan Francisco နဲ႔ Berkeley ဘာကလီးစင္တာ ကဖိတ္ၾကားျခင္းခံရျပီး သင္ၾကားပို႔ခ်မႈေတြျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာင္၂၆ႏွစ္ၾကာေနာက္ပိုင္းမွာ နကၡေဗဒသေဘာတရား၊ ႐ုပ္ဝတၳဳဆိုင္ရာစၾကာဝဠာသေဘာတရားေရးရာ နဲ႕ မွန္ေျပာင္းနည္းပညာေတြကို ေလာ့စ္အိန္ဂ်ယ္လစ္မွာ ႏွစ္စဥ္ ဇန္နဝါရီနဲ႔ ဧျပီလတိုင္းပို႔ခ်မႈဟာ သူ႔ရဲ႕အေအာင္ျမင္ဆံုးျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္းဆိုသူေတြေၾကာင့္“BEYOND SPACE AND TIME” “အခ်ိန္ႏွင့္ေနရာ၏ဟိုမွာဘက္” စာအုပ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ “THE MOON IS NEW” “အသစ္စက္စက္လကမၻာ” စာအုပ္ဟာထြက္႐ွိေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္။
ကမၻာတဝွမ္းက လူၾကီးလူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာယခု John Dobson ေၾကာင့္ နိဗၺာန္ဘံု စၾကာဝဠာကို ကိုယ္တိုင္တီထြင္ထားတဲ့မွန္ေျပာင္းနဲ႕ၾကည့္႐ႈႏိုင္ၾကပါျပီ။ သူ႔ရဲ့အနစ္နာ၊ ဝါသနာေၾကာင့္ ယခင္က မျဖစ္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ နကၡၾကည့္မွန္ေျပာင္းနည္းပညာေတြဟာ ယခုအခါမွာအမ်ားျပည္သူလြယ္လြယ္ကူကူေလ့လာ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေနပါျပီ။
'DD'
